Zatrzymanie Awaryjne: Dyrektywa maszynowa, przepisy i nie tylko

Specjalnie dla Ciebie: porady ekspertów na temat wyboru odpowiedniego wyłącznika bezpieczeństwa

Wyłącznik zatrzymania awaryjnego, często zwany także przyciskiem lub wyłącznikiem bezpieczeństwa, służy do zapobiegania zagrożeniom w obszarze przemysłowym. Ich prawidłowe zastosowanie jest jednak regulowane przez wiele przepisów. Które z dyrektyw są szczególnie ważne? Jakie kryteria należy wziąć pod uwagę przy wyborze odpowiedniego wyłącznika bezpieczeństwa? Odpowiedzi znajdziesz tutaj:

Czy Twój wyłącznik bezpieczeństwa jest zgodny z przepisami dyrektywy maszynowej?

Jaka jest różnica między urządzeniami zatrzymania awaryjnego a urządzeniami wyłączenia awaryjnego?

Jakie przepisy należy wziąć pod uwagę w przypadku urządzeń zatrzymania awaryjnego?

Jak wybrać odpowiedni wyłącznik zatrzymania awaryjnego do konkretnego zastosowania?

Różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego

Jakie rozwiązanie do analizy wyłączników awaryjnych będzie odpowiednie dla Ciebie?

Wybór wyłączników awaryjnych w sklepie Automation24

Kompaktowy przewodnik po wyłącznikach awaryjnych: wszystkie informacje dostępne bezpłatnie

Zatrzymanie Awaryjne: Dyrektywa maszynowa, przepisy i nie tylko

Wiesz już wszystko o wyłącznikach bezpieczeństwa?

Sprawdź ofertę wyłączników bezpieczeństwa

Chcesz, abyśmy pomogli w doborze?

Skonsultuj się bezpłatnie

Chcesz pobrać poradnik na temat wyłączników bezpieczeństwa?

Pobierz teraz bezpłatnie

Czy Twój wyłącznik bezpieczeństwa jest zgodny z przepisami dyrektywy maszynowej?

Urządzenia zatrzymania awaryjnego są integralnym elementem systemów zabezpieczeń.

Zgodnie z europejską dyrektywą maszynową 2006/42/WE żadna maszyna nie może stwarzać zagrożenia dla człowieka ani środowiska. Aby to zagwarantować, prawie każda maszyna musi być wyposażona w co najmniej jedno urządzenie powodujące zatrzymanie awaryjne. W ten sposób można zminimalizować ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych niebezpiecznych sytuacji. Zgodność z dyrektywą maszynową jest warunkiem uzyskania oznaczenia CE. Bez tego kryterium nie wolno sprzedawać ani eksploatować maszyn w Europie.

Systemy zatrzymania awaryjnego należy traktować jako uzupełniające środki ochrony przed nieprzewidzianymi zagrożeniami. W żadnym wypadku nie zastępują one konieczności oceny zagrożeń. Jeśli wymagają tego procesy pracy, może być konieczne dodatkowe zastosowanie techniki bezpieczeństwa.

Jaka jest różnica między urządzeniami zatrzymania awaryjnego a urządzeniami wyłączenia awaryjnego?

Systemy zatrzymania awaryjnego i systemy wyłączenia awaryjnego są ze sobą często mylone. Jest między nimi jednak istotna różnica.

Urządzenia zatrzymania awaryjnego chronią przed niebezpiecznymi ruchami, ale nie wyłączają całkowicie systemów.

Z kolei wyłączniki awaryjne to głównie rozłączniki główne bezpieczeństwa. Odłączają one maszyny całkowicie od napięcia zasilania w celu ochrony przed niebezpiecznymi napięciami.

Oba rodzaje systemów nie mogą działać jednocześnie, ponieważ do wykonywania funkcji zatrzymania awaryjnego konieczne jest zasilanie w postaci sygnału sterującego.

Podsumowując: w sytuacji awaryjnej funkcja zatrzymania awaryjnego powoduje unieruchomienie instalacji, podczas gdy polecenie wyłączenia awaryjnego całkowicie wyłącza wszystkie systemy.

W zależności od oceny zagrożeń zwłaszcza w zakładach produkcyjnych priorytet ma ochrona przed niebezpiecznymi ruchami. Oznacza to, że stosowane są tu przede wszystkim wyłączniki zatrzymania awaryjnego.

Powrót do przeglądu

Ilustracja 1 - Różnica między systemami zatrzymania awaryjnego i wyłączenia awaryjnego

Jakie przepisy należy wziąć pod uwagę w przypadku urządzeń zatrzymania awaryjnego?

W celu prawidłowego stosowania urządzeń zatrzymania awaryjnego należy przestrzegać szeregu przepisów. Najważniejsze przepisy omówiono poniżej.

Norma DIN EN ISO 13850: 2008 określa sposób wykonywania funkcji wyłączników bezpieczeństwa. Muszą się one znajdować co najmniej na każdym stanowisku obsługi. Należy je przymocować w dobrze widocznym oraz szybko i bezpiecznie dostępnym miejscu.

Gdy tylko wyłącznik awaryjny zostanie użyty, wywołana przez niego funkcja ma pierwszeństwo przed wszystkimi innymi procesami. Oznacza to, że unieruchomienie systemu musi nastąpić natychmiast. Uruchomienie urządzenia zatrzymania awaryjnego musi prowadzić do jego zablokowania się w sposób uniemożliwiający manipulację. Norma DIN EN 60947 nakazuje, aby proces ten został potwierdzony sygnałem zatrzymania awaryjnego.

Jeżeli wszystkie procesy mają zostać ponownie uruchomione, musi nastąpić odblokowanie w miejscu uruchomienia. Jednak sama ta czynność nie może powodować automatycznego ponownego uruchomienia systemu. Procesy muszą zostać dodatkowo uruchomione ręcznie.

Ilustracja 2 - Przyciski zatrzymania awaryjnego muszą być dobrze widoczne

Ponadto, zgodnie z normą DIN EN 60204, urządzenie zatrzymania awaryjnego musi być doskonale widoczne. W tym celu wyłączniki awaryjne muszą mieć czerwone pole uruchamiania na żółtym tle. Ta sama norma określa, że przyciski zatrzymania awaryjnego muszą mieć styki z wymuszonym otwarciem, dzięki czemu zapewnione jest bezpieczne rozdzielenie styków w celu zachowania bezpieczeństwa maszyny. Przerwanie obwodu nie stanowi więc zagrożenia niemożliwości unieruchomienia systemu, co gwarantuje styk tego rodzaju.

Ponadto norma DIN EN ISO 13849 stwierdza, że systemy zatrzymania awaryjnego muszą być zgodne co najmniej z poziomem bezpieczeństwa PLc (Performance Level c).

Dlatego przy łączeniu szeregowym urządzeń zatrzymania awaryjnego wymagana jest szczególna ostrożność. Mimo że wyłączniki można teoretycznie łączyć szeregowo, w przypadku jednoczesnego uruchomienia istnieje ryzyko maskowania usterek, co powoduje obniżenie poziomu bezpieczeństwa PL. Dlatego łączenie szeregowe nie jest zalecane.

Jeżeli systemy zatrzymania awaryjnego są mimo to połączone szeregowo, bezwzględnie konieczne jest zapewnienie wymaganego poziomu bezpieczeństwa PL. Dotyczy to w szczególności dodatkowego zastosowania czujników bezpieczeństwa, ponieważ w tym przypdaku prawdopodobne jest jednoczesne uruchomienie dwóch różnych systemów zatrzymania. Jest to dokładniej opisane w normie ISO/TR24119.

Aby zapewnić zgodne z normami zastosowanie wyłącznika zatrzymania awaryjnego i zapobiec zwarciom,należy regularnie sprawdzaćprawidłowe działanie systemów zatrzymania awaryjnego. Jest przy tym konieczne podłączenie bezpiecznych urządzeń analizujących, takich jak przekaźniki bezpieczeństwa czy sterowniki bezpieczeństwa, w celu generowania i sprawdzenia impulsów testowych.

Dodatkowo zaleca się regularne fizyczne testowanie aktywacji systemu zatrzymania awaryjnego. Proces testowania nie jest określony w żadnej normie, ale jest zdecydowanie zalecany.

Powrót do przeglądu

Ilustracja 3 - Przykład podłączenia układu rozpoznawania zwarcia skrośnego za pomocą impulsów testowych

Jak wybrać odpowiedni wyłącznik zatrzymania awaryjnego do konkretnego zastosowania

Odpowiedni przycisk bezpieczeństwa do danego zastosowania musi przede wszystkim spełniać podane powyżej podstawowe wymagania. Ponadto przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wyłącznika bezpieczeństwa można uwzględnić nawet cztery kryteria wyboru.

1) Liczba kanałów	Do wyboru są wersje 1- lub 2-kanałowe, przy czym są tu liczone tylko styki rozwierne. Styki zwierne stosowane są tylko w wyłącznikach awaryjnych z funkcją sygnalizacji. Dokonanie właściwego wyboru wymaga oceny zagrożeń i ryzyka. Przyciski bezpieczeństwa muszą mieć co najmniej poziom bezpieczeństwa PLc (Performance Level c). Można go osiągnąć za pomocą wersji 1-kanałowych. Od poziomu bezpieczeństwa PLd (Performance Level d) zalecane są wersje 2-kanałowe. Podczas gdy niektóre wyłączniki bezpieczeństwa można kupić jako komplety łącznie ze stykami, w innych wersjach koniecznejest dodatkowe zamówienie styków w zależności od liczby kanałów..
2) Sposób resetowania	Przyciski bezpieczeństwa muszą być uruchamiane łatwo i bez powodowania wypadków. To samo dotyczy resetowania. Do wyboru są wyłączniki odblokowywane przez pociągnięcie, obrócenie lub za pomocą kluczyka - wybór zależy tutaj od osobistych preferencji. W przypadku tej ostatniej opcji należy pamiętać, że w celu zapewnienia bezpiecznego uruchamiania należy zawsze wyjmować kluczyk.
3) Pierścień osłaniający	Stosowanie pierścienia osłaniającego może utrudnić aktywację wyłączników zatrzymania awaryjnego w sytuacjach awaryjnych i w miarę możliwości należy ich unikać. Są one jednak nieuniknione, jeżeli trzeba zapobiegać niezamierzonemu uruchomieniu, a urządzeń zatrzymania awaryjnego nie da się umieścić w żadnym innym sensownym miejscu.
4) Funkcje specjalne	Przyciski bezpieczeństwa z podświetlanym pierścieniem są jeszcze lepiej widoczne. Opcjonalnie pierścień może także pokazywać stan przełączenia.

Powrót do przeglądu

Różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego

Urządzenia zatrzymania awaryjnego mają często postać przycisków zatrzymania awaryjnego. Istnieje jednak wiele innych wariantów, jak np. linkowy wyłącznik awaryjny, który, jak sama nazwa wskazuje, uruchamia się przez pociągnięcie za linkę. Nadaje się on zwłaszcza do stosowania w długich liniach transportowych.

Wyłączniki awaryjne można również zintegrować z innymi urządzeniami obsługowymi, takimi jak panele mobilne SIMATIC HMI, urządzenia zezwalające i dwuręczne panele sterowania. Modele te wyróżniają się elastycznością lub bliskością rąk operatora.

Jeśli nie można użyć rąk, praktyczną alternatywę stanowią wyłączniki nożne. Wersje bez pokryw ochronnych należy jednak brać pod uwagę tylko wtedy, gdy nie jest możliwe zastosowanie żadnej innej opcji. Generalnie nie zaleca się ich stosowania.

W Automation24 znajdziesz na przykład te różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego

Przyciski bezpieczeństwa

...firm Eaton i Siemens w wersji klasycznej i podświetlanej.

Wyłączniki linkowe bezpieczeństwa

...firmy Schneider Electric o długości linki do 30 m.

Dwuręczne panele sterowania

...firmy Siemens wykonane z plastiku lub metalu.

Urządzenia zezwalające

...firmy SSP Safety System Products opcjonalnym czerwono-zielonym wyświetlaczem LED i opcjonalną funkcją zintegrowanego sterowania.

Panele SIMATIC HMI Mobile

...firmy Siemens z ekranami o przekątnej 4", 7" lub 9".

Komplety przycisków ręcznych i nożnych

…firm Eaton i Siemens bez konieczności zwalniania przez pociągnięcie.

Powrót do przeglądu

Jakie rozwiązanie do analizy wyłączników awaryjnych będzie odpowiednie dla Ciebie?

Jaki byłby pożytek z urządzeń wejściowych zatrzymania awaryjnego, gdyby nie były one prawidłowo analizowane?

Do analizy dostępne są trzy możliwe rozwiązania: przekaźniki bezpieczeństwa, małe sterowniki bezpieczeństwa lub bezpieczne w razie uszkodzenia sterowniki programowalne.

Przekaźniki bezpieczeństwa są dobrym rozwiązaniem, jeśli preferowana jest niewielka ilość funkcji bezpieczeństwa oraz instalacja ze stałym okablowaniem. W przypadku przekaźnika bezpieczeństwa nie jest możliwa praca w sieci.

Małe sterowniki bezpieczeństwa nadają się do zastosowań, w których potrzebne jest elastyczne rozwiązanie z możliwością parametryzacji, obejmujące od dwóch do ośmiu funkcji bezpieczeństwa. Parametryzacja nie wymaga specjalnej wiedzy i można ją łatwo wykonać w sposób graficzny metodą „przeciągnij i upuść”. W zależności od systemu opcjonalnie dostępna jest możliwość połączenia w sieć.

Bezpieczne w razie awarii sterowniki bezpieczeństwa oferują wszystko: wiele funkcji bezpieczeństwa, duże możliwości modyfikacji oraz pracę w sieci. Jednak aby w pełni wykorzystać ich potencjał, potrzebna jest znajomość programowania.

Ilustracja 4 - Kryteria wyboru urządzeń analizujących wyłączniki awaryjne

Wyłączniki zatrzymania awaryjnego w Automation24

Teraz znasz dyrektywę maszynową, najważniejsze przepisy i kryteria wyboru wyłączników bezpieczeństwa. Jeszcze dzisiaj wybierz odpowiedni wyłącznik zatrzymania awaryjnego do Eaton i Siemens w doskonałym stosunku jakości do ceny. Już dziś dołóż swoją cegiełkę do bezpieczeństwa Twojej aplikacji i wybierz z oferty odpowiedni wyłącznik awaryjny! Chętnie udzielimy Ci również dalszych fachowych porad.

Dokonaj wyboru teraz online

Skorzystaj z bezpłatnych porad ekspertów

Powrót do przeglądu

Kompaktowy przewodnik po przystankach awaryjnych: wszystkie informacje dostępne bezpłatnie

Szukasz informacji na temat zatrzymania awaryjnego dostępnych w kompaktowym formacie? W naszym praktycznym poradniku znajdziesz następujące informacje:

Kryteria zatrzymania awaryjnego zgodnie z Dyrektywą maszynową UE 2006/42/WE
Różnica pomiędzy zatrzymaniem awaryjnym a wyłączeniem awaryjnym
Przepisy w zakresie prawidłowego stosowania
Różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego
Kryteria wyboru odpowiedniego urządzenia do zatrzymywania awaryjnego
różne sposoby oceny zatrzymania awaryjnego

Pobierz bezpłatnie przewodnik po zatrzymaniu awaryjnym

Powrót do przeglądu

Zatrzymanie Awaryjne: Dyrektywa maszynowa, przepisy i nie tylko

Specjalnie dla Ciebie: porady ekspertów na temat wyboru odpowiedniego wyłącznika bezpieczeństwa

Czy Twój wyłącznik bezpieczeństwa jest zgodny z przepisami dyrektywy maszynowej?

Jaka jest różnica między urządzeniami zatrzymania awaryjnego a urządzeniami wyłączenia awaryjnego?

Jakie przepisy należy wziąć pod uwagę w przypadku urządzeń zatrzymania awaryjnego?

Jak wybrać odpowiedni wyłącznik zatrzymania awaryjnego do konkretnego zastosowania

1) Liczba kanałów

2) Sposób resetowania

3) Pierścień osłaniający

4) Funkcje specjalne

Różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego

W Automation24 znajdziesz na przykład te różne rodzaje systemów zatrzymania awaryjnego

Jakie rozwiązanie do analizy wyłączników awaryjnych będzie odpowiednie dla Ciebie?

Wyłączniki zatrzymania awaryjnego w Automation24

Kompaktowy przewodnik po przystankach awaryjnych: wszystkie informacje dostępne bezpłatnie